BÊN  ĐỜI  GIÓ  CUỐN                                                        

              Một lúc nào bất ngờ  trời trở gió ở  vùng đất xa thẳm này , vào cái thời khắc  không báo trước , tâm hồn tôi như một ngăn kéo rộng mở và  từ đó  những niềm vui  xưa  cũ  sẽ tràn ra , thật  nhanh và mãnh  liệt . Chúng làm tôi run lên trong khoảng khắc  khi  tôi đang đi  bộ trên dường , khi  đang cặm cụi  làm việc  hoặc  khi  đang  lơ  đãng  nhìn  trời . Nơi tôi ở  có  nắng vàng trải  dài trên  đồng cỏ  mênh mông , có gió đem hơi  nóng  sa  mạc  thổi dạt  dào ngược  ra  biển cả , có những hàng  cây sồi vững  chãi  quanh  năm  xanh  rì  chịu đựng . Theo  gió tôi  đi , không  thể  lựa  chọn nhiều  vì cuộc  sống  là  một  giòng chảy miên viễn qua  những thác ghềnh . Tuy  nhiên  khi có cơ  hội  nhớ  lại, tôi  thấy  tôi vẫn  là  một  cô  bé  với  tâm hồn  mong  manh  đứng  một  bên  lề  nhìn  người ta  ngược xuôi  thành  đạt.

Và ở nơi đây , có một đôi mắt xanh thẳm nhìn thấu suốt tâm hồn tôi  bằng nỗi niềm thương cảm, buồn phiền , lo âu , nâng đỡ . Người có đôi mắt ấy chỉ cho tôi  ý tưởng tranh đấu và tiến tới , là một chỗ tựa lưng cho tôi trong cái thế giới xa lạ đầy khác biệt mà tôi sẽ sống hết cuộc đời mình . Anh cũng chính là người  theo dõi và diễn tả cho tôi biết đôi mắt tôi rạng rỡ khác thường ,  khuôn mặt tôi linh động , bừng sáng hoặc tiếng cười tôi trong trẻo vang lên trong những khi tôi nhắc đến các bạn học hoặc khi tôi nói chuyện với các bạn ở xa bằng điện thoại hàng giờ đồng hồ . Thời giờ là  tiền bạc , làm sao mà quên được  , nhưng tiền bạc nào có thể sánh với  lũ  kỷ niệm thơ trẻ đầy xúc động đầu đời ???

Ngày xưa Bà Nội tôi thường hỏi tôi một cách âu yếm : “ Lũ chúng mày chuyện gì mà lắm thế ?”…Bố Mẹ tôi cũng hay ngạc nhiên mỗi khi nhận được một cú điện thoại từ xa  : “ Lại bạn của con nữa này! “…  Bây giờ thì chịu thôi , làm sao giải thích  cho người yêu dấu hiểu , chuyện trường , chuyện lớp , chuyện đầu cua tai nheo thời đi học ,  thời con gái , những chuyện mà  một số người sẽ không bao giờ thèm nhớ tới vì nó không liên quan đến vật chất  –  nhưng với tôi , chúng là gia tài tôi mang theo đến xứ người .  Cô bé mười lăm tuổi trong tôi hình như chưa bao giờ  trưởng thành !  Chỉ cần một  làn gió  nào đó chạm nhẹ vào nỗi nhớ , là  tôi lại rùng mình trở về tôi của  ngày tháng xa mờ….

Ở nơi đó ,  có ngôi trường  Nguyễn chan hòa ánh nắng  và tiếng động . Với  mấy ngàn cô nữ sinh  (  mấy là mấy nhỉ ?  Tháng 3 năm nay tôi được gặp lại cha Vũ Viết Hà ,  ngài là cha Giám học thời đó , tôi hỏi cha có phải là  3.000 ?  Cha đã lắc đầu , hơn 6.000…)  thì  trường tôi có bao giờ bớt xôn xao !  Ngay những khi yên lặng nhất trong lớp học tôi cũng nghe được tiếng  trái tim mình đập nhịp nhàng  , yên bình bên nụ cười của các bạn . Từ nơi đó tôi đã học hành tử tế  cũng như đã  chập chững tập tành đủ thứ  chuyện  mới lạ .  Các thầy Cô dạy  dỗ chúng tôi về kiến thức và đạo đức , còn các bạn  thì truyền cho nhau  những kinh nghiệm bên lề mới tinh , chẳng hạn  làm bánh  bông lan sao cho nở đều , cắm hoa thì cần  lựa hoa cho phù hợp ,  muốn đổi chỗ ngồi trong lớp phải biết canh chừng dì Giám thị , muốn lang thang  ngoài sân trong giờ học phải biết lấm lét trước sau xem cha Tập với cây roi mây đang  đứng nơi nào …Rồi lớn thêm chút nữa , là kể cho nhau  nghe những rung động đầu đời , tập cho nhau từng bước  luân vũ nhẹ nhàng , thỉnh thoảng cũng quỷ quyệt dối trá , rằng bác ơi cho nó đi chơi với con chiều nay , ( mà thật ra là  con bác sẽ đi chơi với ai đó …

Chúng tôi quan sát  Thầy Cô và đặt biệt danh cho từng vị…   Đây là một điều rất thú vị trong đời học trò , nhưng làm sao dám kể ra nơi đây ,  rằng chúng tôi đã thì thào với nhau , ông này là  ….thầy bói  vì luôn đeo kính đen thui , ông kia là … mafia vì đôi mắt gườm gườm ,  thầy X vespa  để phân biệt với thầy X honda , cô nọ  mang danh ….ký điệu vì lúc nào cũng ăn mặc rất đẹp ,  cô khác lại có tên …những đồi hoa sim vì cô hay mặc áo dài màu tím .  Do đó sau này có một thời gian tôi  được đi dạy học , một thời  gian rất ngắn , tôi thường thắc mắc  cố đoán xem mình được , hay bị  , học trò trong trường gọi mình bằng biệt danh gì . Tôi nghĩ đây  sẽ là một kỷ niệm   thật đẹp  trong đời dạy học của các thầy cô giáo .

Và ngày xa xưa ấy , có những lời  răn bảo tưởng như đùa chơi , mà  bất ngờ trở thành sự thật .  Cha Tiệm dạy chúng tôi môn Đại số lớp 12 , chắc ngài rất mệt mỏi với lũ con gái  mộng - ngoài - cửa - lớp này nên đã cho chúng tôi một câu nói để đời : “  Chúng mày cứ liệu đấy, bây giờ không lo học mai sau sẽ ra  ngồi lề đường  bán xôi chè hết !”…  Vậy mà chỉ một hai năm sau , cuộc sống thực tế đã đẩy hầu hết chúng tôi ra lề đường  cho dù chúng tôi đã hết sức chăm ngoan  tử tế . Bán rau , bán chuối , bán quần áo , bán tương lai… tất cả những thứ ấy tuy chua xót nhưng mặt khác, là hành trang đầy sự nhẫn nại  , hy vọng và cảm thông đem đến thành công sau này . Rồi hàng chục năm sau nữa , khi có dịp gặp lại cha Tiệm khi ngài về làm việc trong một dòng tu ở Bà Rịa , chúng tôi đã nhao nhao nhắc lại câu đe dọa của dó của cha   , và  đùa tại  cha trù ẻo nên mới ra nông nỗi .  Ngài đã cười  thật sảng khoái . Đó là một kỷ niệm  tuyệt vời  trong tôi .   Và rồi , làm sao tưởng tượng nổi , trong giờ Anh văn , thầy Đặng văn Dư , một vị thầy có phong thái đặc biệt hào hoa và nghệ sĩ  ( tôi  thấy thầy có mặt trong  Đại hội Nguyễn Bá Tòng  năm nào )  đã dạy chúng tôi hát : “ I came to Alabama with my banjo on my knees , I came to Louisiana  with my banjo on my knees… Oh Suzanna , why don’t you cry for me …?  “  Thưở đó mơ màng  về những khung trời  xa lạ  cứ  tưởng là  chuyện đùa chơi , nhưng cũng chỉ vài năm sau , lũ học trò chúng tôi đã phải tan tác lìa quê hương ,  vùng vẫy sống còn trên những vùng đất lạ lẫm . Cô bé mười lăm trong tôi bây giờ , khi rảnh rỗi rong chơi trên những  đồng  cỏ bạt  ngàn nắng gió và  hoa dại của Texas  , đã vô cùng xúc dộng vì nhớ lại những câu hát  ngày nào.  Thời thơ dại mình mơ đi chăn trâu , lúc trung niên mình thành kẻ chăn bò…Theo gió  tôi  ra đi ,  và ở  đâu tôi  sẽ dừng lại được ?

Ngày qua ngày, tháng qua tháng… khi tôi muộn màng đặt chân lên đất nước này, đã rất  cảm động vì được các bạn cùng lớp cưu mang, giúp đỡ. Bạn đứng tên thuê nhà cho tôi, bạn đưa tôi đi tìm việc làm, bạn cho tôi mượn tiền mua xe … Tâm hồn tôi rung động vì những chân tình quý  báu ấy. Tôi còn ngỡ ngàng hơn  khi  được biết rất nhiều bạn khác lớp còn nhớ đến mình. Có những đêm khuya   nghe tiếng điện thoại reo , đầu giây bên kia là một giọng nói xuyên bang đầm ấm :” mình là… học lớp…, bạn có nhớ mình không ? “  .Sau một chút bất ngờ , gần như tôi nhớ được hết các bạn đó , và chỉ  cần vài phút sau là cuộc tâm tình đã  hết sức gần gũi : “ Làm sao tui quên bà được , bà hồi đó  học siêng quá chừng…” . “ Chèn ơi, hồi đó tụi mình lên hội trường tập văn nghệ chung  rồi quen nhau “.  “ Ờ , ờ… tui ngồi bàn thứ ba, bà ngồi bàn thứ sáu , phải không nè ?”  Rồi chuyện và chuyện xô đẩy nhau nói hoài không hết .  Như một sợi dây lạc loài tìm được mối nối, từ bạn này tôi được liên kết với bạn kia ,  để rồi sau những năm dài  vất vả, chúng tôi lại được về bên nhau mà ôn lại  những chuyện đẹp như  mơ dưới mái trường cũ . Thỉnh thoảng  được  dịp gặp lại , chúng tôi mừng rỡ ôm chầm lấy nhau  và bồi hồi nhìn nhận tuổi tác cùng sóng gió cuộc đời đã làm  dung nhan của nhau thay đổi đến thế nào .  Những cô học trò mảnh mai , nhỏ nhẹ  như bạn , hoặc vụng về , ngơ ngẩn như tôi  giờ đã được  thay bằng  hình ảnh những phụ nữ   chững chạc trong  xã hội .  Rồi thì giới thiệu tíu tít , ông xã luôn luôn là số một ( có những anh tôi đã biết từ khi chàng còn đứng  ngóng cổ chờ ngoài cổng trường )  , tiếp đến là con trai, con gái, con dâu, con rể… Và chỉ thế thôi nhé , cháu nội, cháu ngoại chỉ nên nhắc khe khẽ .  Có bạn còn hăm dọa , đứa nào gọi  tao là bà ngoại hay bà nội  thì tao nghỉ chơi  !!!

Tôi  là  đứa  chậm chân  và nhớ nhiều chuyện đời xưa  nên  là đứa được  hỏi han nhiều  nhất . Hơn hai mươi  năm dậm chân tại một  nơi  nhiều dâu biển ,  cành hồng nhỏ trong tôi  lắm lần tưởng phải  gãy gập ,  hoặc là nên như con cắc kè biến làn da xanh thành đỏ  mà  tồn  tại . Vậy nhưng , ông  bà mình thường  nói  hay không bằng hên ,  tôi có số  may  mắn nên   đã đi qua những  khó khăn dễ ghét ấy  mà  không  phải thay đổi  gì  nhiều . Có chăng  chỉ  là sự vững mạnh , độc lập đôi  khi thái  quá  khiến  đôi  mắt  xanh của  đời  tôi  phải ngạc nhiên !  Và  vì  vậy tôi có nhiều  chuyện lạ để  kể trong  những lần bạn bè họp mặt .  Tôi  miên man kể lại những chặng đường mình đã qua , những sự giúp đỡ mình đã nhận được .  Luôn luôn tôi  hiểu  tôi mắc nợ rất nhiều người  , những người  đồng hành  quay sang dìu tôi khi tôi hụt chân trong cát nóng  hoặc khi tôi  chênh vênh trên  sườn đồi dốc …. Có những sự giúp  đỡ tưởng như tình cờ nhưng là một dấu kỷ niệm không thể phai nhòa trong tôi .  Vì thế , khi nhắc đến  bạn cùng trường , là  thế nào  tôi cũng nhắc  về Em ….

Ngày ấy  em học dưới tôi một lớp .  Chúng tôi có cùng một sở thích  văn nghệ nên cùng được hoạt động trong lãnh vực báo chí của trường .  Lớp nào cũng có một trưởng ban báo chí – nghe oai ra phết – để lo chuyện làm bích báo cho lớp hoặc đóng góp  bài vở  cho nguyệt san Thông xanh của trường .  Các trưởng ban hay đi tìm nhau  , không phải vì công lên việc xuống gì  mà chỉ là dân lơ mơ sống trên  ngọn cây thì thích gặp nhau  để xem nhau đang  bước trên  vùng trời nào !  Tôi thích gặp em, thích nói chuyện với em  hơn với những người khác. Em với  thân hình nhỏ bé, mái  tóc ngắn và đôi mắt tinh nghịch gợi  tôi nhớ đến  những con chim sẻ nhảy  nhót trên mái ngói, đơn sơ, trong sáng  mà  hiếu động. Trường Nguyễn rộng dài mênh mông với lầu trên lầu dưới  lầu gỗ  từng trệt  dãy dọc  dãy ngang … ai lạc vào đó chắc sẽ ngẩn ngơ suốt buổi. Tôi gần như chẳng  nhớ em đang học ở lớp nào , lúc muốn  tìm em  tôi sẽ đi lơ ngơ trong hành lang và chờ đợi một điều chắc chắn, rằng em sẽ từ đâu đó chạy ù đến ôm chầm lấy tôi, và hai chúng tôi sẽ cười vang lên . Những tiếng cười hồn nhiên dìu tôi qua năm tháng dài cho đến bây giờ… Các em học sau tôi một  hay vài lớp hay nhìn lên đàn chị bằng  đôi  mắt ngưỡng mộ, ôi lầm to, trong khi chúng tôi nhìn lại các em  bằng đôi mắt  ước ao  thời thơ dại.   

Biến cố tháng 4/1975  đến bất ngờ như một cơn lốc xoáy . Nó tung  chúng tôi đi bốn phương trời trong nỗi niềm khiếp sợ. Trong nhiều năm tôi không gặp lại các em , mà cũng không biết các em ở đâu , đã đi đâu , trôi nổi phương nào. Câu ca dao thầy tôi dạy sao mà hay thế, lênh đênh qua cửa Thần Phù,  khéo tu thì nổi vụng tu thì chìm….

Tôi là  đứa chìm đầu tiên . Nhiều lần tôi suy tư tự biện hộ, rằng tôi có tu mà . Tôi không gian dối, không lừa lọc gian xảo, không thèm kính yêu những người không đáng kính yêu ! Vậy mà tôi  cũng chìm, nhưng điều an ủi là quanh tôi người đời cũng chìm gần hết. Tất cả dường như chỉ còn một niềm ao ước : giữ sao cho mình đừng chạm đáy vực !  Sự tranh đấu sống còn với thực trạng xã hội đã khiến nhiều người tôi từng  thương  mến quay lưng với tôi .  Không phải cái gì lấp lánh cũng là vàng ! Bài học đáng giá đấy chứ .

Vào một ngày nào , của năm nào, tôi không nhớ rõ nữa , 87 hay 88 , sau một thời gian dài bị giam giữ vì những lý do mơ hồ đại loại như “ tuyên truyền phản cách mạng , chống chế độ…”  Bố tôi và các bạn văn chương của ông bị đưa ra tòa . Hai chữ Toà Án cho ta biết bao niềm  khiếp  sợ . May là ngày nay tên nó được đơn giản xuống đôi chút , không ai trịnh  trọng gọi nó  là Pháp đình như xưa . Từ Pháp đình trí tưởng tượng sẽ đi thẳng đến Pháp trường  !  Thầy tôi  đã dạy  “ Vô phúc đáo tụng đình “ , có việc gì  mà phải vác chiếu ra hầu tòa , thì  đa phần  chẳng chết cũng bị thương , chẳng  thiệt hại  phần xác thì cũng sứt mẻ phần hồn… Gia đình tôi  như bơi tuyệt vọng trong  một  vùng nước xoáy  tăm tối ,  thời ấy điện không đủ dùng  nói gì đến  điện thoại , không thư từ ,  không  bạn bè thăm hỏi .  Ai ai cũng phải  lo bảo vệ cho sự an ninh của  bản thân và gia đình mình trước đã . Chúng tôi cũng  đủ khôn ngoan  tảng lờ người quen khi gặp họ ngoài đường , để tránh cho  họ  một nỗi khó xử .  Gia đình phản cách mạng mà quen biết , thân cận người nào là chỉ  mang khốn khổ cho người đó ! 

Vì  đã quen với ý nghĩ này , nên sáng hôm ấy Mẹ con tôi  lặng lẽ dẫn nhau ra Tòa  . Tôi thật  bất ngờ khi đến nơi  đã thấy rất nhiều người đang tụ tập . Ngoài những gia đình của các ông  các bà bạn cùng ra Toà với Bố tôi  , còn biết bao những khuôn mặt lạ, nhưng thân thiện . Đó là những người ái mộ văn nghệ sĩ , chỉ nghe tin truyền miệng nhưng  đã cố gắng đến để ủng hộ tinh thần !  Gia đình nào cũng có những người thân quen  nhỏ nhẹ quây quần an ủi nhau . Tôi nhìn quanh cố tìm ra khuôn mặt một người thân , nhưng từ từ rồi phải nhìn nhận một sự thật , không một ai !!!  Họ hàng cô chú bác xa gần , không một ai cả ! Các bạn  thân cận của tôi hằng ngày  gặp gỡ cũng không  . Ai cũng có lý do chính đáng , tôi  cay đắng nghĩ , bận làm ăn buôn bán , bận  lo làm giấy tờ xuất cảnh , bận  suy nghĩ tìm ra một lý do để bận rộn…. Tôi bơ vơ , lơ láo trả lời những câu chào hỏi của những người tốt bụng đã đến để chia xẻ nỗi lo âu , chờ đợi cùng chúng tôi về một bản án sẽ đến , mà phần dữ chắc chắn áp đảo phần hiền . Nước mắt tôi chảy ngược vào trong  vì  Mẹ tôi luôn luôn dặn ,” Đừng bao giờ , không bao giờ để chúng nó thấy mình  khóc “. (  Chúng nó là những người ngạo nghễ mang thẻ đảng chờ đợi chúng tôi gục ngã ).  Trong  lúc tâm hồn tôi chán nản nhất , thì bỗng một người từ xa chạy đến ôm chầm lấy tôi , giọng nói reo lên ân tình y như thưở nào :  “ Chị , chị nhớ em không ?”  Ồ,  tôi nhận ra em ngay , cô em chim sẻ  đơn sơ !  Em  từ  một nhánh  cây đời  nào đó  đã  bay  đến  bên  tôi  . Rồi em nói liến thoắng những điều tôi không  hề  mong  đợi  , rằng em nghe người ta nói Bố tôi sẽ ra Tòa , rằng em biết ra đây chờ thế nào cũng được gặp tôi , thế nào cũng có dịp chia xẻ với tôi một chút lo âu cho dù em không hy vọng tôi còn nhớ em là ai !  Tôi nhìn vào đôi mắt chân tình của em , đôi mắt ấy đã hằn vài vết chân chim phía đuôi , và  nói đúng  cả tên lẫn họ của em . Tôi thấy rõ em  cũng  hạnh phúc như tôi  khi được người quen nhớ đến !!!  Đằng sau em  có một chàng trai  được em giới thiệu là chồng em .  Cả hai đều gầy ốm , xanh  xao  không  khác  gì  tôi  nhưng  khuôn  mặt  toát  ra vẻ  vui mừng  khi gặp được  bạn cũ .  Tôi đứng giữa sân tòa án , chợt cảm thấy vững vàng tự tin hơn vì được dựa vào sự hiện diện của hai em , vì tôi không cô đơn nữa .  Em đã nắm tay tôi , run rẩy cùng  tôi  khi thấy Bố tôi áo dấu  tay còng  đi vào phòng xử . Em chơi vơi chờ  đợi  tin dữ cùng gia  đình tôi . Em là người  bạn  đại  diện  cho  hàng  ngàn người  bạn cùng trường của  tôi  đã  đứng  bên tôi trong nghịch cảnh . Tôi  nhớ ơn em mãi mãi và tôi sẽ  kể về em mỗi khi có dịp , trong  suốt  cuộc đời  của tôi.

Sau  đó , những  diễn biến dồn dập của phiên tòa và những thủ tục cần làm  khiến tôi phải chạy hết  chỗ  này đến  chỗ kia . Tôi chỉ kịp nói cám ơn  khi  xong  phiên  xử  hai  em từ gĩa ra về , không  đủ  bình  tĩnh  để  hỏi em  đang  ở  đâu , đang  sinh  sống  như  thế nào . Tôi mơ hồ  nhớ  ngày  xưa  em  kể  em  ở  khu  Cư  xá  Ngân  hàng  bên  kia  cầu  chữ  Y.  Nhưng  chính  xác  là  nhà  nào , dãy  nào  thì  tôi  chịu .  Tôi  có  lần  đến  đó vơ  vẩn  tìm , chỉ  thấy  nhà  nhà   cán  bộ   ở  đầy . Em bây giờ ở đâu , trong nước hay ngoài nước ? Các  bạn  tôi  hay  đùa , người  ta  đi  tìm trai  của  một  thời  mơ  mộng  còn  mày  thì  tìm  cái  chi  chi  vậy ?. Tôi  lạc  mất  em  nhưng  luôn   hy  vọng  sẽ  được  gặp lại .  Tôi   tưởng  tượng  một  hôm  nào  khi  tôi  đang  đi  dạo  trong  ánh hoàng  hôn  rực  rỡ  tuyệt  dẹp  của  đồng cỏ bao  la ,  em lại  sẽ  từ  đâu  đó  chạy  đến  ôm chầm  lấy  tôi  và  lại  hỏi   chị nhớ  em  không ? .  Biết  đâu  đấy , quả  đất  tròn  mà .  Tôi  gửi  vào  bài  viết  này  như  một  cách  tìm  hương  trong  gió .  Có  ai  biết tin em  làm ơn cho tôi  hay  với .  Em  tên  là  TRẦN  HUỲNH  HƯƠNG  CHI , vào niên khóa 1974- 1975 đang học lớp 11 .

Vậy  đó , tôi  đã  đi  an  toàn  qua  những  năm  tháng  trắc  trở  bằng  cách  này  hay  cách  khác , nhưng luôn  luôn lạc  quan  vì  không  có  cảm  giác  bị  bỏ  rơi .  Và  bạn hữu  cùng  trường  cùng  những  kỷ  niệm tuyệt đẹp  là  hành  trang  của  tôi  trong  đời .  Ở  miền  đất  mới  với  những  cuộc  tranh  đấu  mới  ,  khi  mệt  mỏi  tôi  lại  trở  về  thời  thơ  dại  của  chúng  tôi như  một  cách  thư  giãn  và  an  ủi .  Tôi  lại  thấy  tôi  vẫn  là   một  tôi  mắt  sáng  môi  hồng  đứng  giữa sân  trường  làm  thơ  và  thả  những  mộng  ước  đầu  đời  vào  không  gian . 

                                                                                   Kiều-Giang.