Tác giả Matthieu Ricard
(Plaidoyer pour le Bonheur)
Nguyễn Thượng Chánh chuyển ngữ
Chết tuy xa mà gần.
Xa, vì chúng ta nghĩ rằng nó chỉ đến sau này mà thôi. Gần vì nó có thể xảy ra
bất cứ lúc nào.
Chết là điều cầm
chắc, nhưng lúc nào là điều không ai có thể tiên liệu trước được.
Khi giờ ra đi đã đến
rồi thì không một lời lẽ nào có thể thuyết phục bắt nó phải chờ được, không một
quyền lực nào đẩy lùi được nó, không có tiền của nào mua chuộc được, cũng như
không có một sắc đẹp nào có thể quyến rũ nó được hết.
Như
dòng thác chảy ra biển cả,
Như vầng nhật nguyệt khuất dần sau rặng núi hướng Tây,
Ngày cũng như đêm, thời gian và khoảnh khắc đều trốn đi,
Kiếp phù sinh dần dần trôi qua không tiếc nuối.
Comme le torrent qui court vers la mer,
Comme le soleil et la lune qui glissent vers les monts du couchant,
Comme les jours et les nuits, les heures, les instants qui s’enfuient,
La vie humaine s’écoule inexorablement.
(Padmasambhava, Đại sư Tây Tạng, người đã đem Phật giáo vào Tây Tạng
vảo thế kỷ thứ 8-9. M. Ricard dịch).
Đối
với người biết trích lấy tinh khí của cuộc sống thì chết không có nghĩa là sự
suy tàn cuối cùng, nhưng là sự kết thúc trong thanh tịnh của một đời sống trọn
vẹn: một cái chết êm đềm là kết quả của một cuộc sống tốt đẹp.
Văn
hào Victor Hugo đã từng nói: “Sống hạnh phúc thì chết vinh quang” (C’est le
bonheur de vivre qui fait la gloire de mourir).
Hãy
nhớ đến cái chết để trân quý mỗi giây phút trong cuộc sống hiện tại
Làm
sao đương đầu với cái chết mà không quay lưng lại với cuộc sống?
Làm
sao nghĩ tới cái chết mà không thất vọng, không sợ hãi cũng như không cắt đứt
hết tất cả mọi lạc thú và sung sướng trong đời?
Etty
Hillesum có nói: “Loại bỏ cái chết ra khỏi cuộc đời, chúng ta không thể sống
trọn vẹn được, còn chấp nhận cái chết trong lòng cuộc sống, sẽ mở rộng và phong
phú hóa cuộc đời của chúng ta hơn.”
Bởi
vậy, cách chúng ta tư duy đến cái chết của bản thân sẽ ảnh hưởng không ít đến
phẩm chất của cuộc sống. Có người thì hốt hoảng, nhưng có người thì không màng
quan tâm đến nó, và người khác thì ngắm nhìn cái chết như một thực thể không
thể tránh khỏi. Thái độ này giúp chúng ta trân quý và tận hưởng giá trị mỗi
giây phút đang trôi qua trong cuộc sống.
Cái
chết nhắc nhở chúng ta phải quan tâm và tránh phung phí thời gian trong những
cuộc vui chơi vô ích.
Mọi
người đều bình đẳng trước cái chết, nhưng chúng ta khác nhau về thái độ và cách
chuẩn bị giây phút lâm chung của chính mình.
Esther "Etty" Hillesum (15 January 1914 in Middelburg, Netherlands – 30 November 1943 in Auschwitz, Poland) was a young Jewish woman whose letters and
diaries, kept between 1941 and 1943 describe life in Amsterdam during the German
occupation. They were published
posthumously in 1981, before being translated into English in 1983
Tốt hơn hết là chúng ta nên biết cách lợi dụng
nỗi lo sợ trước cái chết hơn là có thái độ thờ ơ với nó.
Chúng ta không sống trong nỗi thù hằn với cái
chết, nhưng vẫn phải ý thức về sự mong manh của kiếp nhân sinh. Chúng ta không
nên thờ ơ nhưng phải biết trân quý thời gian còn lại trong phù sinh.
Cái chết thường đến bất ngờ mà không cần báo
trước: đang có một sức khoẻ tốt, đang thưởng thức một bữa tiệc vui cùng bạn bè
trong khung cảnh tuyệt vời, biết đâu đó có thể đó là lúc chúng ta đang sống
những giây phút cuối cùng đời mình.
Chúng ta đành bỏ lại cho người thân, cuộc hàn huyên
gián đoạn, đĩa thức ăn lỡ dở và những dự án chưa hoàn tất.
Không có gì để tiếc nuối hết !
Nếu biết lợi dụng tối đa tiềm năng phi thường mà
sự sống đã mang đến cho mình, thì tại sao mình phải dày vò tiếc nuối làm chi
trước cái chết.
Dù cho thời tiết có ưu đãi hay không đi nữa thì
người nông dân nào đã cày, đã gieo mạ, đã chăm sóc và chu toàn vụ mùa rồi thì
họ không có lý do gì phải tiếc nuối cả.
Chúng ta chỉ có thể tiếc nuối khi chúng ta chểnh
mảng và thiếu sự quan tâm mà thôi.
Người nào biết lợi dụng mỗi khoảnh khắc trong
cuộc sống để tự rèn luyện thành một người hoàn thiện hầu đóng góp vào hạnh phúc
của tha nhân thì người đó có quyền được chết với tâm thanh tịnh.
Không còn gì cả
Cái chết cũng không khác hơn gì một ngọn lửa đã
tắt lịm, một giọt nước tan thấm vào lòng đất khô cằn.
Nếu cuộc phiêu lưu không dừng nơi đây thì chết
chỉ là một trạm trong hành trình mà thôi.
Như Phật giáo đã nói tâm thức của chúng ta đã
từng sống và sẽ còn sống mãi trong vô số kiếp nữa.
Vậy khi gần đến phút lâm chung, sẽ không thích
hợp nếu chúng ta âu lo là mình sẽ bị đau đớn hay không nhưng cần phải tự vấn là
mình đã sẵn sàng chưa trước ngã rẽ quyết định nầy.
Trong tất cả mọi trường hợp, vào những tháng
cuối cùng của cuộc đời chúng ta cần phải giữ cho tâm trạng được thanh tịnh hơn
là rơi vào trong một trạng thái lo âu.
Tại sao chúng ta phải dày vò với ý tưởng là phải
bỏ lại người thân, bỏ lại tài sản để rồi sống trong sự chán ghét thân xác mình?
Như Đại Sư Sogyal Rinpoché đã giải thích: “Chết
tượng trưng cho sự hủy hoại tối thượng và không tránh khỏi của những gì chúng
ta gắn bó nhất: đó là chính chúng ta. Bởi vậy những lời dạy về vô ngã (sans-égo)
và bản chất của trí tuệ có thể giúp ích cho chúng ta.” (Đại Sư là tác giả của
Tác phẩm nổi tiếng Tạng Thư Sống Chết).
Khi đến giờ phút sắp ra đi, chúng ta cần phải
giữ cho tâm được thanh tịnh, vị tha và buông xả. Như thế chúng ta tránh được sự
dày vò tinh thần và thể xác./.
“La
mort représente l’ultime et inévitable destruction de ce à quoi nous sommes le
plus attaché:nous même.On voit donc à quel point les enseignements sur le sans
égo et la nature de l’esprit peuvent aider. Il convient donc, à l’approche de
la mort, d’adopter une attitude sereine, altruiste, sans attachement. On évite
ainsi de faire de la mort une torture mentale autant qu’une épreuve physique”.
Montreal,
April 20, 2011
No comments:
Post a Comment
Mời đóng góp ý kiến trong tinh thần xây dựng.
Đa tạ