Khoa học

Khám phá Núi lửa lớn nhất thế giới nằm ẩn dưới lòng Thái bình dương

Có thể nói rằng người ta đã phát hiện ra một con voi sau khi đã tìm thấy những loài kiến - vào thời khắc mà vệ tinh có thể soi vào từng điểm trên mặt đất, khi mà bạn có thể biết bất cứ điều gì trên thế giới chỉ bằng vài cái click chuột trên màn ảnh Internet, thì người ta đã phát hiện ra một núi lửa vĩ đại nằm ẩn sâu dưới lòng đại dương. Điều này nghe có vẻ hơi lạ lùng...Tuy nhiên, đây là những gì đã xảy ra, vào thứ năm ngày 5/9/2013, thông qua một công bố trên tạp chí Nature Geoscience. Các nhà nghiên cứu địa chất Mỹ- Nhật đã tìm thấy một núi lửa có cấu trúc địa chất khoảng đầu thiên niên kỷ thứ ba – con ‘quái vật’ đã tắt trong một thời gian dài, và các nhà nghiên cứu mô tả nó ẩn mình dưới bề mặt của Thái Bình Dương.

Dọc theo 1.500 km về phía đông của Nhật Bản và lặn sâu đến 2.000 mét để nhìn thấy mõm ‘Shatsky rise’. Theo ngôn ngữ của vật lý địa chất để mô tả một dãy núi nằm dưới nước có chiều dài khoảng 900 km. Shatsky rise bao gồm ba khối núi chính là Tamu, Ori và Shirshov - Tamu được xem là lớn nhất và lâu đời nhất, có tuổi khoảng 145 triệu năm. Tên Tamu là một từ viết tắt của Đại học Texas A & M, nơi từng nghiên cứu về chủ đề này và cũng là nơi làm việc của William Sager, tác giả đầu tiên của nghiên cứu đăng trên Nature Geoscience .

Tamu có bề rộng 450 km và dài 650 km. Cho đến nay, người ta tin rằng chổ phình lớn của nó là do nhiều núi lửa nằm kề nhau. Loại hiện tượng khá phổ biến như đảo Hawaii, bao gồm năm ngọn núi lửa, hoặc Iceland. Nhưng William Sager và các đồng nghiệp của ông lại có ý tưởng khác. Các thông tin được cung cấp hảy còn hạn chế, họ chuyển sang một phương pháp thăm dò, phương pháp địa chấn , thường được sử dụng bởi ngành công nghiệp dầu trong tìm kiếm các mỏ mới trong năm 2010 và 2012. Việc phân tích bằng sóng phản xạ trên đá nhận ra rằng dãy Tamu không phải là một tập hợp của các núi lửa. Thay vào đó, tất cả các dung nham dường như xuất phát từ đầu dãy, tương ứng với một ngọn núi lửa khổng lồ, có diện tích 300 000 km2 , tương đương với kích thước của một quốc gia như Ý hay Ba Lan, và Tamu gần như ngang tầm với núi lửa khổng lồ trên sao Hỏa của hệ mặt trời Olympus mons.

Nếu Tamu nằm tại Pháp, nó sẽ bằng từ Paris đến Montpellier và từ vùng Gironde đến biên giới Thụy Sĩ. Điều đó nói rằng, có một sự khác biệt lớn giữa kích thước của Tamu và Olympus Mons khi chiều cao của Tamu không quá 4 km trong khi chiều cao của Olympus mons vượt hơn 20 km. Mặc dù William Sager sẽ không thất vọng là có thể tìm thấy, ngay cả lớn hơn Tamu, nhưng rất ít hy vọng là chiều cao của Olympus mons sẽ bị vượt qua.

Nghiên cứu này cho thấy rằng núi lửa khổng lồ của sao Hỏa có ít nhất một đối tác tại trái đất. Một khối núi lửa như Tamu cũng là một thách thức đối với các nhà nghiên cứu - phải giải thích thế nào nó có thể kết hợp nham thạch vào một điểm trong một thời gian tương đối ngắn, bởi sự cấu tạo của Shatsky rise ( 2,5 triệu km khối ), đã hình thành trong một vài triệu năm.

Ngoài những xem xét khoa học, chúng ta tự đặt câu hỏi về sự hiểu biết của chúng ta vể trái đất nơi chúng ta đang sống còn quá hạn chế. Thật vậy, chỉ trong một vài ngày, chúng ta chợt khám phá ra một hẻm núi bao la dài 750 km và sâu 800 mét nằm dưới tảng băng ở Greenland và bây giờ lại tìm thấy các núi lửa lớn nhất thế giới.

Hành tinh này còn đang che dấu chúng ta những bí mật (những con voi) nào khác ?

Ngọc thanh Tư (Theo Le Monde/Science)